Wednesday, April 20, 2011

یکم اردیبهشت ماه ، روز ِ سعدی، گرامی باد!


بر بلندای درگاه ورودی ی ِ سازمان ِ ملل ِ متحد در نیویورک، به پاس داشت نوع دوستی ِ انسان ها
گفتاری از سعدی، بزرگ مرد ِ ادبیّات ِ ایران زمین، چنین نقش بسته است:
بنی آدم اعضای یک پیکرند / که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار/  دگر عضوها را نماند قرار!

با درود ِ بی پایان بر روان پاک ِ سخن سرای نامی ِ ایران زمین، گفتار ِ والای ِ او را سرلوحه یِ  کردار خویش می شماریم و یاد و نامش را پاس می داریم  و این روز را به تمامی ِ ایرانیان و جهانیان، شاد باش می گوییم!


انجمن ایران شناسی ِ کهن دژ

همدان - یکم اردیبهشت ماه  ِ هزار و سیصد و نود ِ خورشیدی*

__________________
* با سپاس از: آقای بابک مغازه ای، دبیر ِ انجمن ایران شناسی کهن دژ، برای فرستادن ِ متن ِ بالا
ج. د. 

گل مرزنگوش، نماد اَردیبهشت و جشن اَردیبهشت‌گان

 

در این جا بخوانید و نماهای بیشتری از این گل زیبا را بنگرید:
http://drshahinsepanta.blogsky.com/1390/02/01/post-588
/
با سپاس از دکتر شاهین سپنتا برای فرستادن ِ این پیوندنشانی.

Tuesday, April 1, 2008

دو سرود كهن ِ اوستايي براي زادْروز ِ «زرتشت»: افزوده‌اي بر پيوست ِ نهم ِ درآمد ِ ٣: ٧٢، زيرْبخش ِ ١




يادداشت ويراستار

در پي ِ نشر ِ پيوست ِ نهم ِ درآمد ِ ٣: ٧٢، زيرْبخش ِ١، استاد دكتر علي اكبر جعفري نيز به فرخندگي ي زادْروز
فرزانه ي باستاني مان (آموزگار ِ جاودانه ي ِ انديشه ي نيك، گفتار ِ نيك و كردار ِ نيك)، آوانوشت ِ بندهاي ٩٣-٩٤ سرود ِ بلند ِ فروردينْ يشت در اوستاي ِ پسين را همراه با ترجمه ي انگليسي ي آن و گفتاري شيوا درباره ي آن و نيز برگردان ِ انگليسي ي ِ بند ِ ١٥٢ همان متن را -- كه ستايشْ سرودي با همان درونْ مايه است -- به پيوست ِ يك راياپيام از انجمن دوستداران زرتشت در كاليفرنياي جنوبي، به اين دفتر فرستاده اند كه به خجستگي ِ ششم فروردين (با هفت روز ديرْكرد) و با سپاس از ايشان، در پي مي آورم و برگردان ِ فارسي ي سرودها را، خود در پايان، مي افزايم.



BIRTHDAY OF ASHO ZARATHUSHTRA


Yehe zâñthae-cha vakhshae-cha
urvâsen âpô urvarâos-cha;
Yehe zâñthae-cha vakhshae-cha
ukhshîn âpô urvarâos-cha;
Yehe zâñthae-cha vakhshae-cha
ushtatâtem nimravanta
vîspâo spentô dâtâo dâmân:
"Ushtâ-nô zâtô-nô Mâñthrâ
yô Spitâmô Zarathushtrô!
idha apâm vîjasâiti
Vanghvi Daenâ Mâzdayasnish
vîspâish avi karshvân yâish hapta.
* * *
In whose birth and growth,
the waters and plants flourished;
in whose birth and growth,
the waters and plants increased;
and in whose birth and growth,
the entire progressing creation shouted:
"Hail to us, for us is born
a "Thought-provoker" --Zarathushtra Spitâma!
The Good Religion of Mazda-worship
will, henceforth, spread all over
the seven regions of the earth.




A bonny boy was born to Dughdav and Pourushaspa Spitâma on a fine morning of early spring 3,774 years ago. He was their third son. They named him Zarathushtra to rhyme with the names of his two elder brothers--Rataushtr a and Rangushtra. The Spitâmas were a prosperous cattle-raising family and lived near the bank of a river, later called Dâiti, the Lawful, in Airyana Vaeja, once northeastern Iran and now in Central Asia . Dughdav was an exceptionally open-minded bright lady. She took care of Zarathushtra in education and provoked in him the desire to search and discover. She set him on the road to discover truth, the truth. Provoked to discover truth, Zarathushtra discovered Mazda Ahura , literally The Super-Intellect Being, a god so different from human-visualized gods, a god transcendental and yet so close as to be a beloved, a god very impersonal in mind but very personal in thoughts, a god that means only good. A Super-Intellect that wisely creates, sustains, maintains, and promotes Its creation. A Super-Intellect that is spenishta mainyu, the Most Progressive Mind, the most increasing mentality and not a static godhead. A Super-Intellect that communions with Its creations and inspires them through seraosha, the inner-voice within them. A Super-Intellect that has granted freedom of thought, will, word, action, and choice to creations and endowed them with good mind, truth, power, and peace to prosper and progress to wholeness and immortality. Zarathushtra' s one discovery, the best, Mazdâ, provided him with all the principles of good life on this earth and beyond. Provoked by his mother when he was a child, he became Mâñthran, thought-provoker par excellence for humanity. He laid the foundation of his universal religion, Daenâ Vanguhi, the religion of Good Conscience, the religion that means constant progress, continuous modernization toward eternal bliss. Very few of the founders of religions and doctrines have lived long enough to see their mission completed as desired. Very few of them have passed away satisfied with the progress of the task begun by them. Asho Zarathushtra is one of those very few. He proclaimed his divine mission at the age of thirty; successfully withstood all the difficulties created by his enemies, the priests and princes of the old cult, for good ten years; took two full years to convince King Vishtaspa and his sagacious court of the truth of his mission; and passed thirty-seven happy years in working and watching his task bearing increasing fruits. He died a very happy and satisfied person at the age of, a tradition says, seventy-seven years and forty days. The extent Avesta has two eulogies in honor of Zarathushtra -- both in the Farvardin Yasht, the reverential record of the men and women who served with Zarathushtra in promulgating the Good Religion. The first, the longer poem, a later composition, rejoices his birth in early spring -- 6th Farvardin 30 years BZRE (before Zarathushtrian Religious Era), 26th March 1767 BCE. The other shorter but older, has been sung to praise his accomplishment. It is the only one in which he is addressed in superlatives. Yet he is not deified. He is clearly said to be the lord and leader of the human beings and that too in this bodily life. The Avesta knows only one God as the Lord and Leader of the Spiritual and Material Existences. And Zarathushtra has remained a human being all through the 4,000-year history of the Zarathushtrian religion, a phenomenon. The other epithet used in the above eulogy is "paoiryo-tkaesha," literally "of the primal doctrine," herein translated as "foremost in the divine doctrine." This term stands for all those men and women, including Zarathushtra, who were first and foremost to choose the Good Religion in their lineage and serve its cause. Their children and grandchildren, who were also promoters of their mission, are called "nabânazdishta," nearest offspring. These two categories of the faithful hold the highest position in the Zarathushtrian lore. No doubt, Asho Zarathushtra is the first and foremost of the paoiryo-tkaesha. He is our lord (Ahu), leader (Ratu), and rehabilitator (Vâstâr), our guiding light to a progressive, perfecting life.. Today is 6th Farvardin and 25th March., Zarathushtra' s Birthday. We hail his birthday, the Hope for the rebirth of the living world.Let us praise him in the words of the Farvardin Yasht as given in the shorter eulogy:


"We revere Zarathushtra as the lord and leader of the material existence. He is the foremost in the Divine Doctrine. Amongst all human being, he is the best of the well-established and the best of the good-ruling. Amongst all human being, he is the most splendid and the most glorious. Amongst all human being, he is the most worthy of veneration and the most worthy of admiration. Amongst all human being, he is the most worthy of our pleasure and the most worthy of our praises. Because, should the best righteousness be the criterion, he is, for us, the cherished, and worthy of veneration and glorification."


(Farvardin Yasht, 152)


Ali A. Jafarey


Buena Park, Southern California


6 Farvardin 3746 ZRE = 25 March 2008 CE




برگردان ِ فارسي ي ِ سرودها از ويراستار:


«... به هنگام زادن و باليدنش، آبها و گياهان شادمان شدند.
به هنگام زادن و باليدنش، آبها و گياهان باليدند.
به هنگام زادن و باليدنش، همه ي ِ آفريدگان ِ سْپَندمينو به خود، مژده ي ِ رستگاري دادند:
"خوشا به روزگار ِ ما! اينك آتُرباني زاده شد: سِپيتْمان زرتشت!
ازين پس، زرتشت ما را با نياز ِ زَور و بَرْسَم ِ گسترده، بستايد.
ازين پس ِ دين ِ نيك ِ مَزدا در هفت كشور گسترده شود.»

اوستا، كهن ترين سرودها و متنهاي ايراني، گزارش و پژوهش ِ جليل دوستخواه، فروردين يشت، بندهاي ٩٣-٩٤،دفتر ِ يكم، ص ٤٢٥، انتشارات مرواريد، چاپ يازدهم، تهران - ١٣٨٦)

* * *



«زرتشت، رَد ِ جهاني و رَد ِ مينَوي و نخستين آموزگار ِ ديني ي ِ سراسر ِ جهان ِ اَسْتومَند را مي ستاييم كه نيكْ خواه ترين ِ آفريدگان، بهترين شهريار ِ آفريدگان، شكوهمندترين ِ آفريدگان، فرهْ مندترين ِ آفريدگان، به ستايش برازنده ترين ِ آفريدگان، شايسته ترين آفريده اي كه خشنودي ي وي خواسته شود، به آفرينْ شايسته ترين ِ آفريدگان و نزد ِ هريك از آفريدگان، به راستي ستوده و برازنده ي ستايش و شايسته ي نيايش به آيين ّ بهترين اَشَه خوانده شده است.»
(اوستا، همان، بند ِ ١٥٢، ص ٤٢٩ )

Monday, March 31, 2008

دو سرود كهن ِ اوستايي براي زادْروز ِ «زرتشت»: افزوده‌اي بر پيوست ِ نهم ِ درآمد ِ ٣: ٧٢، زيرْبخش ِ ١





يادداشت ويراستار



، در پي ِ نشر ِ پيوست ِ نهم ِ درآمد ِ ٣: ٧٢، زيرْبخش ِ١ استاد دكتر علي اكبر جعفري نيز به فرخندگي ي زادْ روز ِ فرزانه ي باستاني مان، آوانوشت ِ بندهاي ٩٣-٩٤ سرود ِ بلند ِ فروردينْ يشت در اوستاي ِ پسين را همراه با ترجمه ي انگليسي ي آن و گفتاري شيوا درباره ي آن و نيز برگردان ِ انگليسي ي ِ بند ِ ١٥٢ همان متن را -- كه ستايشْ سرودي با همان درونْ مايه است -- به پيوست ِ يك راياپيام از انجمن دوستداران زرتشت در كاليفرنياي جنوبي، به اين




دفتر فرستاده اند كه به خجستگي ي ششم فروردين (با هفت روز ديرْكرد) و با سپاس از ايشان، در پي مي آورم و برگردان ِ فارسي ي سرودها را، خود در پايان، مي افزايم.


BIRTHDAY OF ASHO ZARATHUSHTRA


Yehe zâñthae-cha vakhshae-cha
urvâsen âpô urvarâos-cha;
Yehe zâñthae-cha vakhshae-cha
ukhshîn âpô urvarâos-cha;
Yehe zâñthae-cha vakhshae-cha
ushtatâtem nimravanta
vîspâo spentô dâtâo dâmân:
"Ushtâ-nô zâtô-nô Mâñthrâ
yô Spitâmô Zarathushtrô!
idha apâm vîjasâiti
Vanghvi Daenâ Mâzdayasnish
vîspâish avi karshvân yâish hapta.
* * *
In whose birth and growth,
the waters and plants flourished;
in whose birth and growth,
the waters and plants increased;
and in whose birth and growth,
the entire progressing creation shouted:
"Hail to us, for us is born
a "Thought-provoker" --Zarathushtra Spitâma!
The Good Religion of Mazda-worship
will, henceforth, spread all over
the seven regions of the earth.




A bonny boy was born to Dughdav and Pourushaspa Spitâma on a fine morning of early spring 3,774 years ago. He was their third son. They named him Zarathushtra to rhyme with the names of his two elder brothers--Rataushtr a and Rangushtra. The Spitâmas were a prosperous cattle-raising family and lived near the bank of a river, later called Dâiti, the Lawful, in Airyana Vaeja, once northeastern Iran and now in Central Asia . Dughdav was an exceptionally open-minded bright lady. She took care of Zarathushtra in education and provoked in him the desire to search and discover. She set him on the road to discover truth, the truth. Provoked to discover truth, Zarathushtra discovered Mazda Ahura , literally The Super-Intellect Being, a god so different from human-visualized gods, a god transcendental and yet so close as to be a beloved, a god very impersonal in mind but very personal in thoughts, a god that means only good. A Super-Intellect that wisely creates, sustains, maintains, and promotes Its creation. A Super-Intellect that is spenishta mainyu, the Most Progressive Mind, the most increasing mentality and not a static godhead. A Super-Intellect that communions with Its creations and inspires them through seraosha, the inner-voice within them. A Super-Intellect that has granted freedom of thought, will, word, action, and choice to creations and endowed them with good mind, truth, power, and peace to prosper and progress to wholeness and immortality. Zarathushtra' s one discovery, the best, Mazdâ, provided him with all the principles of good life on this earth and beyond. Provoked by his mother when he was a child, he became Mâñthran, thought-provoker par excellence for humanity. He laid the foundation of his universal religion, Daenâ Vanguhi, the religion of Good Conscience, the religion that means constant progress, continuous modernization toward eternal bliss. Very few of the founders of religions and doctrines have lived long enough to see their mission completed as desired. Very few of them have passed away satisfied with the progress of the task begun by them. Asho Zarathushtra is one of those very few. He proclaimed his divine mission at the age of thirty; successfully withstood all the difficulties created by his enemies, the priests and princes of the old cult, for good ten years; took two full years to convince King Vishtaspa and his sagacious court of the truth of his mission; and passed thirty-seven happy years in working and watching his task bearing increasing fruits. He died a very happy and satisfied person at the age of, a tradition says, seventy-seven years and forty days. The extent Avesta has two eulogies in honor of Zarathushtra -- both in the Farvardin Yasht, the reverential record of the men and women who served with Zarathushtra in promulgating the Good Religion. The first, the longer poem, a later composition, rejoices his birth in early spring -- 6th Farvardin 30 years BZRE (before Zarathushtrian Religious Era), 26th March 1767 BCE. The other shorter but older, has been sung to praise his accomplishment. It is the only one in which he is addressed in superlatives. Yet he is not deified. He is clearly said to be the lord and leader of the human beings and that too in this bodily life. The Avesta knows only one God as the Lord and Leader of the Spiritual and Material Existences. And Zarathushtra has remained a human being all through the 4,000-year history of the Zarathushtrian religion, a phenomenon. The other epithet used in the above eulogy is "paoiryo-tkaesha," literally "of the primal doctrine," herein translated as "foremost in the divine doctrine." This term stands for all those men and women, including Zarathushtra, who were first and foremost to choose the Good Religion in their lineage and serve its cause. Their children and grandchildren, who were also promoters of their mission, are called "nabânazdishta," nearest offspring. These two categories of the faithful hold the highest position in the Zarathushtrian lore. No doubt, Asho Zarathushtra is the first and foremost of the paoiryo-tkaesha. He is our lord (Ahu), leader (Ratu), and rehabilitator (Vâstâr), our guiding light to a progressive, perfecting life.. Today is 6th Farvardin and 25th March., Zarathushtra' s Birthday. We hail his birthday, the Hope for the rebirth of the living world.Let us praise him in the words of the Farvardin Yasht as given in the shorter eulogy:


"We revere Zarathushtra as the lord and leader of the material existence. He is the foremost in the Divine Doctrine. Amongst all human being, he is the best of the well-established and the best of the good-ruling. Amongst all human being, he is the most splendid and the most glorious. Amongst all human being, he is the most worthy of veneration and the most worthy of admiration. Amongst all human being, he is the most worthy of our pleasure and the most worthy of our praises. Because, should the best righteousness be the criterion, he is, for us, the cherished, and worthy of veneration and glorification."


(Farvardin Yasht, 152)


Ali A. Jafarey


Buena Park, Southern California


6 Farvardin 3746 ZRE = 25 March 2008 CE




برگردان ِ فارسي ي ِ سرودها از ويراستار:


«... به هنگام زادن و باليدنش، آبها و گياهان شادمان شدند.
به هنگام زادن و باليدنش، آبها و گياهان باليدند.
به هنگام زادن و باليدنش، همه ي ِ آفريدگان ِ سْپَندمينو به خود، مژده ي ِ رستگاري دادند:
"خوشا به روزگار ِ ما! اينك آتُرباني زاده شد: سِپيتْمان زرتشت!
ازين پس، زرتشت ما را با نياز ِ زَور و بَرْسَم ِ گسترده، بستايد.
ازين پس ِ دين ِ نيك ِ مَزدا در هفت كشور گسترده شود.»


(اوستا، كهن ترين سرودها و متنهاي ايراني، گزارش و پژوهش ِ جليل دوستخواه، فروردين يشت، بندهاي ٩٣-٩٤، دفتر ِ يكم، ص ٤٢٥، انتشارات مرواريد، چاپ يازدهم، تهران - ١٣٨٦)




«زرتشت، رَد ِ جهاني و رَد ِ مينَوي و نخستين آموزگار ِ ديني ي ِ سراسر ِ جهان ِ اَسْتومَند را مي ستاييم كه نيكْ خواه ترين ِ آفريدگان، بهترين شهريار ِ آفريدگان، شكوهمندترين ِ آفريدگان، فرهْ مندترين ِ آفريدگان، به ستايش برازنده ترين ِ آفريدگان، شايسته ترين آفريده اي كه خشنودي ي وي خواسته شود، به آفرينْ شايسته ترين ِ آفريدگان و نزد ِ هريك از آفريدگان، به راستي ستوده و برازنده ي ستايش و شايسته ي نيايش به آيين ّ بهترين اَشَه خوانده شده است.»
(اوستا، همان، بند ِ ١٥٢، ص ٤٢٩ )

Friday, February 22, 2008

خجسته‌بادي ديگر براي اسفندگان ِ فرخنده: پيوستي بر درآمد ِ ٣: ٦٨، زيربخش ِ ١



يادداشت ويراستار


شنبه ٤ اسفند ماه ١٣٨٦ خورشيدي
(٢٣ فوريه ٢٠٠٨)



دوست پژوهشگر ِ ارجمند، آقاي ياغش كاظمي، امروز در پيامي مهرآميز از تهران به اين دفتر، از روزْآمدكردن ِ تارنماي ِ خود (از اين اوستا) با ويژه‌نامه‌ي ِ اسفندگان، زير ِ عنوان ِ
اسفندگان، این روز ِ نیک ِ یادگار ِ نیاکان خجسته باد!
آگاهي‌داده‌است كه نشاني‌ي ِ آن را با سپاسْ‌گزاري از او، در اين پيوست مي‌آورم ↓
http://asha.blogsky.com/

خجسته‌بادي ديگر براي اسفندگان ِ فرخنده: پيوستي بر درآمد ِ ٣: ٦٨، زيربخش ِ ١



يادداشت ويراستار


شنبه ٤ اسفند ماه ١٣٨٦ خورشيدي
(٢٣ فوريه ٢٠٠٨)


دوست پژوهشگر ِ ارجمند، آقاي ياغش كاظمي، امروز در پيامي مهرآميز از تهران، به اين دفتر، از روزْآمدكردن ِ تارنماي ِ خود (از اين اوستا) با ويژه‌نامه‌ي ِ اسفندگان، زير ِ عنوان ِ
اسفندگان، این روز ِ نیک ِ یادگار ِ نیاکان خجسته باد!
آگاهي‌داده‌است كه نشاني‌ي ِ آن را با سپاسْ‌گزاري از او، در اين پيوست مي‌آورم ↓
http://asha.blogsky.com/

Saturday, January 26, 2008

افزوده اي بر درآمد ِ ٣: ٦٣، زيرْبخش ِ ١٧



يادداشت ويراستار

يكشنبه
٧ بهمن ١٣٨٦
(٢٧ ژانويه ٢٠٠٨)


در پي ِ نشر ِ درآمد ِ ٣: ٦٣، زيرْبخش ِ ١٧ (يادواره و بزرگْ داشت ِ استاد شهيدي)، دوست ِ پژوهنده ي ارجمند آقاي دكتر ماشاءالله آجوداني، ديروز گفتاري را -- كه پيشتر در روزنامه ي كارگزاران در تهران به چاپ رسيده بوده و بيانگر ِ خاطره هايي خواندني در وصف ِ مَنِش و كُنِش ِ استاد ِ زنده يادست -- به اين دفتر فرستادند كه با سپاسگزاري از ايشان، براي رساتركردن آن يادواره، در اين پيوست مي آورم.
شهیدی یگانه بود و استاد ِ استادان
در زمانه بیداد و در برزخ سنت و تجددی كه در آن دست و پا می‌زنیم، او از نازله‌داران راستین فرهنگ و سنتی بود كه بد و خوب میراث آن، خود حاصل قوام قرن‌ها كار و تلاش و شور در آفرینش و آفریدن و گاه ویران كردن بوده است. زندگی و تحصیلاتش هم ریشه در دو سمت و سو داشت. اگر هشت سال تحصیل در حوزه‌های علمیه نجف، او را به سنت و فرهنگ اسلامی پیوند می‌داد، ادامه تحصیلاتش در دانشگاه جدیدالتأسیس تهران و دریافت دكتری زبان و ادب پارسی از این دانشگاه، هم جان او را به جانمایه درخشان فرهنگ ایرانی یعنی شعر و ادب پارسی پیوند می‌داد، به همین جهت استاد مسلم دو زبان و ادب پارسی و عربی بود. از دهه ٥٠ شمسی به بعد او و استاد علامه ما، استاد احمد مهدوی دامغانی در كنار دیگر استادان ارجمند، دو ستون اصلی بحث و تدریس در دوره‌های عالی دانشكده ادبیات (دوره فوق‌لیسانس و دكتری زبان و ادب پارسی) بودند. جهل و بی‌فرهنگی دست در دست هم چندین نسل از جوانان كشور ما را از بركت كلاس‌های درس استاد احمد مهدوی دامغانی محروم كرد و در غیبت مهدوی، حضور شهیدی و معدود استادان دیگری چون عبدالحسین زرین‌كوب و شفیعی‌كدكنی چراغ لرزان معرفت را در دانشكده ادبیات دانشگاه تهران روشن می‌داشت. استاد زرین‌كوب پیش‌تر رفت و این ستون تنومند امروز برافتاد و دانشگاه تهران و دانشكده ادبیات باید به معنی واقعی كلمه سوگوار باشد.
گفتم شهیدی یگانه بود، او را نمی‌توان فقط از طریق آثار منتشر شده‌اش شناخت. گرچه پاره‌ای از این آثار مثل شرح لغات و مشكلات دیوان انوری، تصحیح دُره نادره، براهین‌العجم، آتشكده آذر، شرح مثنوی (ادامه كار فروزانفر) و ترجمه نهج‌البلاغه نمونه‌های درخشانی از دقت و تحقیق و نكته‌یابی و ادب‌دانی او را به نمایش می‌گذارند، اما وسعت دانش و آگاهی او را فقط در حضور او و در كلاس‌های درس او می‌شد دریافت، آنجا فقط حاصل میراث مكتوب نبود كه كاركرد داشت، میراث دیگری كه سینه به سینه نقل می‌شد و به سنت كهنسالی تعلق داشت، كاری می‌كرد كارستان. وقتی زبان می‌گشاد تا بیتی را از انوری، سنایی، مولوی یا فرخی و قطران شرح كند، ما را در رنگین‌كمانی از معانی و مفاهیم و ظرایف و نكات از دوره‌های مختلف تاریخ، غرق و سحر می‌كرد، در بیان او همه‌چیز به هم ربط می‌یافت، نه، ربط همه‌چیز به هم پیدا می‌شد و معنای روشن می‌یافت. در كلاس‌های درس او بود كه من با معنای استمرار سنت در فرهنگ ما آشنا شدم و به اهمیت زبان فارسی در شناخت این فرهنگ كهنسال پی بردم. گرچه معتقدات مذهبی سخت و سفتی داشت، متعصب و ریاكار نبود، جانماز آب نمی‌كشید. هرگز این معتقدات در كار تدریس او، مداخله ویرانگر نداشت. مرد حاصل تعادل سنت و فرهنگ ما بود و این تعادل را در همه عرصه‌ها به نمایش می‌گذاشت. گفتم شهیدی استاد استادان بود. شیوه تدریس او بی‌نظیر بود. با شناختی كه از هر یك از شاگردان داشت می‌دانست كه ظرفیت و حد توانشان چیست و بر اساس همین ظرفیت‌ها و توان‌ها كار آموزش را سامان می‌داد. شیوه ارزیابی او از سواد و دانش دانشجویان هم یگانه بود. هر دانشجویی پس از قبولی در كنكور فوق‌لیسانس ادبیات، باید به استاد شهیدی هم امتحان شفاهی پس می‌داد تا در كلاسش پذیرفته می‌شد. او هر دانشجو را بر اساس آگاهی او به ندانسته‌هایش می‌سنجید. دیوان یكی از شاعران را می‌گشود و به دانشجو می‌گفت: بخوان و بعد می‌پرسید چه بیت‌هایی را نفهمیدی. من خود در یكی از این امتحان‌ها پس از خواندن قصیده‌ای گفتم این بیت و آن بیت و آن لغت را نفهمیدم، بلند شد و با من دست داد و گفت به دوره فوق‌لیسانس ادبیات فارسی خوش آمدی. این نخستین بار بود كه بابت آگاهی به ندانستن‌هایم و نادانی‌ام جایزه می‌گرفتم و قبول می‌شدم. اما وای به حال آن كسی كه بی‌جهت می‌گفت همه را فهمیده‌ام. آن وقت استاد بود كه می‌پرسید معنای این بیت چیست و كار بیچاره دانشجو زار می‌شد. در دوره دكتری هم چندان پایبند حضور دانشجو در كلاس‌ها نبود. همدوره‌های من شاهدند كه در یكی از درس‌های دوره دكتری، نتوانستم در امتحان استاد شهیدی شركت كنم، در كلاس‌های آن درس هم شركت فعال نداشتم. وقتی به تهران رسیدم امتحان برگزار شده بود و من مانده بودم چه كنم. دو روز بعد نمره‌ها اعلام شد و یكی از بالاترین نمره‌ها نصیب من شده بود. بعضی از دوستان اعتراض كردند كه فلانی نه در كلاس‌های درس بود و نه در امتحان شركت كرده بود چرا ما نمره كمتر گرفتیم و...، پاسخ شهیدی راست و روشن بود؛ او امتحانش را در جاهای دیگر به من پس داده است. اینها را نوشتم تا از او و از منش و رفتار او و شیوه یگانه او سخن گفته باشم. دانشكده ادبیات سال‌ها مدیون دو بروجردی فاضل و فرهیخته زرین‌كوب و شهیدی بوده است و امروز با رفتن این دو چه بیچاره شده است این دانشكده ادبیات ما. عمر استاد شفیعی كدكنی در آنجا و استاد مهدوی دامغانی در اینجا افزون باد و یاد شهیدی جاودانه گرامی. در وصف كسانی چون او گفته‌اند كه: از شمار دو چشم یك تن كم / وز شمار خرد هزاران بیش


منبع: سرمقاله ي ِ روزنامه ي ِ كارگزاران


دوشنبه ٢٤ دي ماه ١٣٨٦